ဘေလာ့ဂ္ဂါ ေနဘုန္းလတ္ PEN ကေလာင္အဖြဲ႕ရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံရ

ဘားအံေထာင္မွာ အက်ဥ္းခ်ခံေနရတဲ့ ဘေလာ့ဂ္ဂါ ကိုေနဘုန္းလတ္ကို အေမရိကန္ႏုိင္ငံ နယူးေယာက္ခ္ၿမိဳ႕ အေျခစုိက္ PEN American သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ကေလာင္ရွင္မ်ား အဖဲြ႕ႀကီးက ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြက္ Barbara Goldsmith လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္ဆုကို ခ်ီးျမႇင့္လုိက္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ေရးသားမႈေတြကုိ စစ္အစိုးရက မႏွစ္သက္လို႔ အက်ဥ္းခ်ထားေပမဲ့ ကမၻာက ႏွစ္သက္တယ္ ဆုိတာကို ဒီဆုခ်ီးျမႇင့္ခံရတာက သက္ေသျပေနတယ္လို႔ ကိုေနဘုန္းလတ္ရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြကလည္း ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကမၻာ့ႏုိင္ငံ အသီးသီးမွာရွိတဲ့ စာေပေရးသားသူေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚ၊ အေရးအသားေတြကို လြတ္လပ္စြာ ခံစားႏုိင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ တင္ျပႏုိင္ခြင့္ ရွိေစဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၀၁ ႏုိင္ငံ ပါ၀င္တဲ့ PEN American အဖြဲ႕ႀကီးက ၂၀၁၀ အတြက္ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္ဆုကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ကုိေနဘုန္းလတ္ကုိ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ စာေပသမားေတြအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဒီ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕ႀကီးက ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားမိလို႔ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရတဲ့ ကိုေနဘုန္းလတ္ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့တယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္ဆုိင္ရာ Freedom of Write International Program အဖြဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး လယ္ရီ ဆီယမ္က ေျပာပါတယ္။

“သူဟာ တကယ္အေရးပါတဲ့ လူငယ္ ဖန္တီးရွင္ တေယာက္မုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ဆုေပးဖို႔ ေရြးခ်ယ္လုိက္တာပါ။ သူဟာ ကြန္ပ်ဴတာ အင္တာနက္သုံး ေရးသားၾကတဲ့ ျမန္မာလူငယ္ေတြကုိ ကုိယ္စားျပဳႏုိင္တဲ့ ကေလာင္ရွင္တေယာက္ ျဖစ္တဲ့အျပင္ သူကုိယ္တုိင္ ေရးသားတင္ျပခ်က္ေတြကလည္း လူထုအသံတခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဥပမာ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ လူထုအုံႂကြမႈလုိမ်ဳိး ႏုိင္ငံတကာက လက္လွမ္းမမီတဲ့ သတင္းေတြကုိ ေရးသားတာမ်ဳိးပါ။”

ကုိေနဘုန္းလတ္ကို အခုလို PEN American အဖြဲ႕ႀကီးက ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာကို သႀကၤန္အက်ေန႔မွာ သိခဲ့ရတယ္လို႔ ညီျဖစ္သူ ကိုသူရေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။

“ဟုတ္ကဲ့၊ သႀကၤန္အက်ေန႔မွာ သူတုိ႔ ေၾကညာလုိက္တယ္ဆုိတာ သိတယ္။ သိေတာ့ က်ေနာ့္အကို အတြက္ေတာ့ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ သူက လူငယ္တေယာက္ အေနနဲ႔ စာေတြေရးတယ္၊ သူ႔စိတ္ထဲ ရွိတဲ့အတုိင္း၊ အမွန္အတုိင္း ေရးတာေတြ ရွိတယ္။ သူ စာေပေရးတာလည္း ၀ါသနာပါတယ္။ စာေပနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒီလုိ သူ႔ကုိ မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳတယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဂုဏ္ယူပါတယ္၊ ၀မ္းလည္း ၀မ္းသာတယ္၊ သူ႔အတြက္။”

ေထာင္အေျပာင္းအေရႊ႕ သတင္းေရာ ဘာၾကားေသးလဲ။

“မၾကားပါဘူး။ အမိန္႔ခ်ၿပီးကတည္းက အင္းစိန္ေထာင္ကေန ဘားအံကုိပဲ ပို႔လုိက္တာပါ။ အခုထိေတာ့ ေထာင္အေျပာင္းအေရႊ႕ မရွိေသးပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဘားအံေထာင္မွာပါ။”

သူ႔က်န္းမာေရးေရာ ေကာင္းရဲ႕လား။

“က်န္းမာေရးေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ သူက အျပင္မွာကတည္းက မ်က္လုံးေတြ ဘာေတြ နည္းနည္း အားနည္းတဲ့သူဆုိေတာ့ တခါတေလ မ်က္လုံးကိုက္တာေတာ့ ရွိတာေပါ့။ က်န္တဲ့ က်န္းမာေရးက ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ အခုလိုမ်ဳိး သူ႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြအတြက္ ဆုခ်ီးျမႇင့္တဲ့ ပုံစံမ်ဳိးေတြ ၾကားရတဲ့အတြက္ ညီတေယာက္ အေနနဲ႔ေတာ့ ဂုဏ္ယူပါတယ္။

“သူ႕ကို ျမန္မာျပည္က လူတစုက သူ႔လုပ္ရပ္ေတြကုိ သေဘာမက်လုိ႔ ဒီလိုမ်ဳိး အက်ဥ္းခ်တဲ့ ပုံစံမ်ဳိး ရွိတယ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံတကာမွာ ရွိေနတဲ့ လူေတြက သူ႔ရဲ႕လုပ္ရပ္ေတြကို လက္ခံတယ္၊ သေဘာက်တယ္ဆိုတဲ့ ပုံစံမ်ဳိး သိရတယ္ေလ၊ ဒီလို ဆုေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္လည္း ၀မ္းသာပါတယ္၊ ဂုဏ္ယူတယ္ေပါ့။”

ကုိသူရေက်ာ္ ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိေနဘုန္းလတ္ရဲ႕ မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚေအးေအးသန္းကလည္း သားျဖစ္သူအတြက္ ဂုဏ္ယူေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အဖြဲ႕၀င္တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုေနဘုန္းလတ္ဟာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ သံဃာေတာ္ေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ေရႊ၀ါေရာင္ လူထု အုံႂကြမႈမွာ ေတြ႕ႀကဳံခံစားရတဲ့ ျဖစ္ရပ္မွန္ေတြကုိ သူ႔ရဲ႕ ဘေလာ့ဂ္ကတဆင့္ ကမၻာကသိေအာင္ ေရးသားခဲ့သူတဦး ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မနဲ႔ ဖမ္းဆီးၿပီး အင္းစိန္ေထာင္မွာ အက်ဥ္းခ်ထားရာက ႏွစ္ကုန္ေလာက္မွာ ၂၆ ႏွစ္ ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ၿပီး ေ၀းလံလွတဲ့ ဘားအံေထာင္ကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလထဲမွာေတာ့ ရန္ကုန္တရား႐ုံးက ျပစ္ဒဏ္ကို ၁၂ ႏွစ္အထိ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ပါတယ္။

PEN American အဖြဲ႕ကေတာ့ သူလြတ္ေျမာက္ေစဖုိ႔အတြက္ ေတာင္းဆိုမယ္လို႔ မစၥတာ ဆီယမ္က ေျပာပါတယ္။

“ကိုေနဘုန္းလတ္ လြတ္ေျမာက္ေစဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရကိုေရာ၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရကုိပါ ဖိအားေပး ေတာင္းဆုိၾကမွာပါ။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) ကိုေရာ သမၼတ အုိဘားမား (Obama) ကပါ ျမန္မာစစ္အစုိးရကို ဖိအားေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆုိပါတယ္။”

PEN American ကေလာင္ရွင္မ်ား လြတ္လပ္ခြင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ႀကီးက ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ စာေရးဆရာမ မသီတာနဲ႔ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တုန္းက စာနယ္ဇင္းသမား တဦးျဖစ္တဲ့ ကဗ်ာဆရာ ေအာင္ျမင့္တုိ႔ကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္ဆုေတြ ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၀ အတြက္ ဆုခ်ီးျမႇင့္ပြဲကိုေတာ့ ဧၿပီလ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ နယူးေယာက္ခ္မွာ က်င္းပမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ ကိုေနဘုန္းလတ္အတြက္ ဆုလက္ခံယူမယ့္သူကို မသိေသးဘူးလုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ရင္းျမစ္။ ။http://www.voanews.com/burmese/2010-04-19-voa3.cfm