လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ ကုလညီလာခံမွာ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းဖုိ႔ ျပင္ဆင္

ေရွ႕လထဲ က်င္းပေတာ့မယ့္ ၆၅ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရးကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆြးေႏြးလာႏိုင္ေခ်ရွိၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကုလသမဂၢက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် အတည္ျပဳေပးေနတဲ့ အဆင့္ထက္ ဒီတခါမွာ ပိုလာႏိုင္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးစံုစမ္း စစ္ေဆးေရးမႉး ေတာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) ကေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး စံုစမ္း စစ္ေဆးေရးမႉး မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ၆၅ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကုိ တင္သြင္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ၾသဂုတ္လထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ သြားေရာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေပမဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေရြးေကာက္ပြဲေၾကာင့္ တာ၀န္ရွိသူေတြ အလုပ္႐ႈပ္ေနတယ္လို႔ အေၾကာင္းျပၿပီး ၀င္ေရာက္ခြင့္ မေပးခဲ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ၾသဂုတ္လ ဒုတိယပတ္ထဲမွာ ထုိင္း၊ ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသေတြနဲ႔ အင္ဒုိနီးရွား ႏုိင္ငံေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္သစ္ေတြ စုေဆာင္းဖုိ႔အတြက္ သြားေရာက္ခဲ့တယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။

“ထိုင္းနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံေတြကို အရင္သီတင္းပတ္ေတြက က်ေနာ္ သြားခဲ့ပါတယ္။ သြားရတဲ့ အေၾကာင္းေတြထဲမွာ တခုက ေအာက္တိုဘာလထဲမွာ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံကို ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အစီရင္ခံစာတေစာင္ တင္သြင္းရမွာမို႔ပါ။ ဒီအစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္ အတိအက် အခု ထုတ္ၿပီး မေျပာႏိုင္ေပမဲ့ ေအာက္တိုဘာလ ၂၀ မွာ တင္သြင္းတဲ့ အခါမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဘာျပႆနာေတြကို တင္ထားတယ္ ဆိုတာကို သိလာၾကမွာပါ။”

မစၥတာ ကင္တားနားဟာ မတ္လတုန္းက ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာကို တင္သြင္းခဲ့ၿပီး ျမန္မာစစ္အစုိးရဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ႏုိင္ေခ် ရွိတာမုိ႔ ကုလသမဂၢကေန စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ၿပီး စစ္ေဆးေပးဖုိ႔ အႀကံျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒီအႀကံျပဳခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ စုံစမ္းဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့ အေျခအေနေတြကို ေမးၾကည့္ပါတယ္။

“စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ ထူေထာင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြကလည္း စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႕ႏုိင္ဖို႔ ကိုးကားႏိုင္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ရဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြ ရၿပီဆိုရင္ အေျခအေနကို သံုးသပ္ၿပီး သီးျခား လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ သတ္မွတ္ရပါတယ္။ ဒါေတြ အဆင့္ဆင့္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြ ၾကားမွာ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။”

ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တင္သြင္းတုိင္း တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွားလို ႏုိင္ငံေတြက ပယ္ပယ္ခ်ခဲ့တာမို႔ အခု ၆၅ ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံႀကီးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အလားအလာ ဘယ္လိုရွိမယ္ ထင္ပါသလဲလို႔ ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့…

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ကာလၾကာရွည္စြာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့အျပင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ စနစ္တက် အခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢမွာ တင္ျပဖို႔ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံ တခ်ဳိ႕က ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ သိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီတခါမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဓိကထား ေဆြးေႏြးဖို႔ ေတာင္းဆိုလာႏိုင္တဲ့ အခြင့္ေကာင္းေတြ ရွိေနတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တဲ့အျပင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကုလသမဂၢက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် အတည္ျပဳေပးေနတဲ့ အဆင့္ထက္ ဒီတခါမွာေတာ့ ပိုမယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။”

လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ဖို႔ အဆုိကုိ ၿဗိတိန္၊ ခ်က္ျပည္သူ႔သမၼတႏုိင္ငံ၊ ၾသစေၾတးလ်၊ စလိုဗက္ကီးယား ႏုိင္ငံေတြအျပင္ အခုေနာက္ဆုံး အေမရိကန္ ႏုိင္ငံကပါ ေထာက္ခံလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ဥပေဒအရ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံရဲ႕ အစိုးရတရပ္ဟာ ႏုိင္ငံတြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔၊ က်ဴးလြန္ေနသူေတြကို အျပစ္ေပးဖို႔နဲ႔ ေနာင္ ဒါမ်ဳိးမျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ တာ၀န္ရွိသလုိ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းကလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ အစိုးရတရပ္ကုိ ဒီအခ်က္ေတြ လုိက္နာလာေအာင္ ၀ုိင္းၿပီး လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံကို စုံစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီတင္ မကဘဲ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ၊ ဒါမွမဟုတ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံလုိ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္း တခုခုက စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ကုိ ထူေထာင္ႏုိင္ခြင့္ရွိၿပီး ဒီလို ထူေထာင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြက အဆုိျပဳဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီအဆုိျပဳခ်က္ကို တရားဥပေဒအရ အေရးယူႏုိင္၊ မယူႏုိင္ မဲခြဲ ဆုံးျဖတ္ဖို႔လည္း လိုအပ္တယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း (Mr. Ban Ki-moon) ကေတာ့ ကုလသမဂၢက ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံၿပီး ျမန္မာ့အေရးကို ႀကိဳးစားၿပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေပမဲ့ အခုထိ အရာမထင္တဲ့အတြက္ စိတ္ပ်က္မိေၾကာင္းနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လာမယ့္ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးမွာ တင္သြင္းဖို႔အတြက္ အစီရင္ခံစာ ေရးေနတယ္လို႔ ၾသဂုတ္လ ၉ ရက္ေန႔က ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္ၿပီး ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

ဧၿပီလ ၇ ရက္ေန႔ကေတာ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဦးေမာင္ဦး ဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မတီက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလထဲမွာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာတေစာင္ တင္သြင္းဖို႔ရွိတယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရ သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ရင္းျမစ္။ ။voanews.com