ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေတြဟာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အေရးယူ ပိတ္ဆို႕မႈေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အစိုးရရဲ႕ မွားယြင္းတဲ့ မူ၀ါဒေတြေၾကာင့္သာ ျဖစ္တယ္လို႔ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္က ထုတ္ျပန္လိုက္ခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ဆက္လက္ ထားရိွသြားမယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ အခုလို အေရးယူမႈေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ရည္ရြယ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အေျပာင္းအလဲေတြ မယ္မယ္ရရ မေတြ႕ရေသးတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ နဂိုခ်မွတ္ထားတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ႐ုတ္သိမ္းဖို႔ မရိွေသးဘူးလို႔ တုံ႔ျပန္ခဲ့တာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ၾကည့္ရင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက လက္ရိွ ခ်မွတ္ထားတာဟာ အျပင္းထန္ဆံုးလို႔ ေျပာရမွာပါ။
အထူးသျဖင့္ စစ္အစိုးရ စစ္တပ္ အႀကီးအကဲေတြနဲ႔ သူတို႔ မိသားစု၀င္ေတြ၊ သူတို႔နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး ေငြေၾကးနဲ႔ ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူထားတာေတြ ပိုၿပီး ထိေရာက္တယ္လို႔ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု အေတာ္မ်ားမ်ားက ယူဆပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ရင္းႏွီးျမဳႇပ္ႏွံမႈေတြ မလုပ္ဖို႔ တားျမစ္တဲ့ အေရးယူမႈဟာ ျမန္မာလူထုကို ထိခိုက္ေစသလို ပစ္မွတ္ထား အေရးယူမႈဟာလည္း ထင္သေလာက္ ထိေရာက္မႈ မရိွဘူးလို႔ ေ၀ဖန္သံေတြလည္း အေတာ္ က်ယ္ေလာင္ခဲ့ပါတယ္။
အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ကေတာ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေတြဟာ ဒီ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ စစ္အစိုးရ ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ မူ၀ါဒ လမ္းၫႊန္မႈေတြေၾကာင့္သာ ျဖစ္တယ္လို႔ အျပစ္တင္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ေတာ့ လက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာေအာင္ ဖိအားေပးဖို႔ အေရးယူမႈေတြကို ဆက္ထားရိွမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အရာရိွတဦးက ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ ထင္သာျမင္သာတဲ့ အေရးယူ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ဖိအားေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ဒီ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ဆက္ထားရိွပါမယ္။ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးဖို႔၊ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြ၊ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ေတြ႕ဆံုညိႇႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔က လိုလားပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့လည္း အေရးယူမႈေၾကာင့္ လူထုကို ဘယ္ေလာက္ ထိခိုက္ေစသလဲ ဆိုတာေတြကိုလည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ မျပတ္ အၿမဲတမ္း ေလ့လာေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ပိတ္ဆို႔အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ထိေရာက္သလဲ ဆိုတာနဲ႕ ဘယ္ေလာက္အထိ ထိခိုက္ေစသလဲ ဆိုတာေတြကို ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံ အုပ္စုေတြ၊ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြနဲ႔ ပံုမွန္မျပတ္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္မႈ ရိွပါတယ္။”
တကယ္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္တြင္း ၀င္ေရာက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အေတာ္မ်ားမ်ား၊ ကိုယ္စားလွယ္ အေတာ္မ်ားမ်ားက စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ျပန္လည္စဥ္းစားဖို႔ ပန္ၾကားထားတာပါ။
USCB အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႕ အမႈေဆာင္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ကိုေအာင္ဒင္ကေတာ့ တိုင္းျပည္ စီးပြားေရး ျပႆနာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ တခုတည္းကို ေဇာင္းေပးေျပာဆိုေနတာ မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ေ၀ဖန္ပါတယ္။
“တကယ့္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာေတြကို ေသခ်ာစဥ္းစား သုံးသပ္ၿပီး မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆုံးျဖတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ တကယ္ကိုပဲ လူထုအက်ဳိးစီးပြား ဦးစားေပးၾကမယ္ဆုိရင္၊ လက္ရွိကာလမွာ နအဖ စစ္အုပ္စုရဲ႕ မတရားသျဖင့္ အာဏာကို သိမ္းပိုက္ထားမႈေတြ၊ မမွ်မတ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ၊ ကိုယ္က်ဳိးရွာမႈေတြ၊ လာဘ္စားမႈေတြ စသျဖင့္ေပါ့၊ အလြဲသုံးစား လုပ္မႈေတြ၊ မွန္ကန္တဲ့ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြ မရွိတာ၊ ဒါေတြအားလုံးက တုိင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရး ခၽြတ္ၿခဳံက်မႈကို ဦးေဆာင္ေနတာပါ။
“တုိင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရး ျပႆနာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ Sanction ကုိ အဓိကထား ၾကည့္ရမယ့္အစား ျပည္တြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ မတရားမႈေတြ၊ ျပႆနာေတြကို အရင္ဆုံး အေျဖရွာရမွာပါ။ အဲဒီလို အေျဖရွာဖုိ႔အတြက္ သူတုိ႔ကုိယ္ႏႈိက္က နအဖစစ္အုပ္စုကုိေရာ၊ အခုတက္လာမယ့္ ပုံသဏၭာန္ ေျပာင္းသြားမယ့္ အစုိးရသစ္ကုိေရာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပဖို႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီလို ျပည္တြင္းမွာေတာ့ တကယ္တမ္း တာ၀န္ရွိတဲ့ စစ္အုပ္စုကုိ တုိက္႐ုိက္ မေျပာရဲဘဲနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ Sanction ေတြကို လာၿပီး ဦးစားေပးေနမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ လူထုအေပၚ သစၥာရွိတယ္၊ ယုံၾကည္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကေတာ့ အင္မတန္ သံသယရွိစရာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။”
အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ မေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈရဲ႕ ႐ိုက္ခတ္မႈေတြကို ေလ့လာသံုးသပ္ရာမွာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေ၀ဖန္တာေတြဟာ တိုင္းျပည္အတြင္း လတ္တေလာ ျဖစ္ေနတဲ့ အဓိက ျပႆနာရပ္ေတြကေန အာ႐ံုလဲႊမႈ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြဟာ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ခ်က္သာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပသလို အဲဒီႏိုင္ငံေတြက စိုးရိမ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ျပႆနာရပ္ေတြကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းျခင္းကသာ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ဖယ္ရွားႏိုင္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြ အတြက္လည္း စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ လုပ္ထားတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္က အာဏာပိုင္ေတြကို ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
sources: :VOA
အထူးသျဖင့္ စစ္အစိုးရ စစ္တပ္ အႀကီးအကဲေတြနဲ႔ သူတို႔ မိသားစု၀င္ေတြ၊ သူတို႔နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး ေငြေၾကးနဲ႔ ခရီးသြားလာခြင့္ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူထားတာေတြ ပိုၿပီး ထိေရာက္တယ္လို႔ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု အေတာ္မ်ားမ်ားက ယူဆပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ရင္းႏွီးျမဳႇပ္ႏွံမႈေတြ မလုပ္ဖို႔ တားျမစ္တဲ့ အေရးယူမႈဟာ ျမန္မာလူထုကို ထိခိုက္ေစသလို ပစ္မွတ္ထား အေရးယူမႈဟာလည္း ထင္သေလာက္ ထိေရာက္မႈ မရိွဘူးလို႔ ေ၀ဖန္သံေတြလည္း အေတာ္ က်ယ္ေလာင္ခဲ့ပါတယ္။
အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ကေတာ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေတြဟာ ဒီ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ စစ္အစိုးရ ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ မူ၀ါဒ လမ္းၫႊန္မႈေတြေၾကာင့္သာ ျဖစ္တယ္လို႔ အျပစ္တင္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ေတာ့ လက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာေအာင္ ဖိအားေပးဖို႔ အေရးယူမႈေတြကို ဆက္ထားရိွမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အရာရိွတဦးက ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ ထင္သာျမင္သာတဲ့ အေရးယူ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ဖိအားေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ဒီ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ဆက္ထားရိွပါမယ္။ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးဖို႔၊ အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြ၊ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ေတြ႕ဆံုညိႇႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔က လိုလားပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့လည္း အေရးယူမႈေၾကာင့္ လူထုကို ဘယ္ေလာက္ ထိခိုက္ေစသလဲ ဆိုတာေတြကိုလည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ မျပတ္ အၿမဲတမ္း ေလ့လာေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ပိတ္ဆို႔အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ထိေရာက္သလဲ ဆိုတာနဲ႕ ဘယ္ေလာက္အထိ ထိခိုက္ေစသလဲ ဆိုတာေတြကို ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံ အုပ္စုေတြ၊ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြနဲ႔ ပံုမွန္မျပတ္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္မႈ ရိွပါတယ္။”
တကယ္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္တြင္း ၀င္ေရာက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အေတာ္မ်ားမ်ား၊ ကိုယ္စားလွယ္ အေတာ္မ်ားမ်ားက စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ျပန္လည္စဥ္းစားဖို႔ ပန္ၾကားထားတာပါ။
USCB အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႕ အမႈေဆာင္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ကိုေအာင္ဒင္ကေတာ့ တိုင္းျပည္ စီးပြားေရး ျပႆနာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ တခုတည္းကို ေဇာင္းေပးေျပာဆိုေနတာ မလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ေ၀ဖန္ပါတယ္။
“တကယ့္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ျပႆနာေတြကို ေသခ်ာစဥ္းစား သုံးသပ္ၿပီး မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆုံးျဖတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ တကယ္ကိုပဲ လူထုအက်ဳိးစီးပြား ဦးစားေပးၾကမယ္ဆုိရင္၊ လက္ရွိကာလမွာ နအဖ စစ္အုပ္စုရဲ႕ မတရားသျဖင့္ အာဏာကို သိမ္းပိုက္ထားမႈေတြ၊ မမွ်မတ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ၊ ကိုယ္က်ဳိးရွာမႈေတြ၊ လာဘ္စားမႈေတြ စသျဖင့္ေပါ့၊ အလြဲသုံးစား လုပ္မႈေတြ၊ မွန္ကန္တဲ့ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြ မရွိတာ၊ ဒါေတြအားလုံးက တုိင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရး ခၽြတ္ၿခဳံက်မႈကို ဦးေဆာင္ေနတာပါ။
“တုိင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရး ျပႆနာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ Sanction ကုိ အဓိကထား ၾကည့္ရမယ့္အစား ျပည္တြင္းမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ မတရားမႈေတြ၊ ျပႆနာေတြကို အရင္ဆုံး အေျဖရွာရမွာပါ။ အဲဒီလို အေျဖရွာဖုိ႔အတြက္ သူတုိ႔ကုိယ္ႏႈိက္က နအဖစစ္အုပ္စုကုိေရာ၊ အခုတက္လာမယ့္ ပုံသဏၭာန္ ေျပာင္းသြားမယ့္ အစုိးရသစ္ကုိေရာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပဖို႔ လုိပါတယ္။ အဲဒီလို ျပည္တြင္းမွာေတာ့ တကယ္တမ္း တာ၀န္ရွိတဲ့ စစ္အုပ္စုကုိ တုိက္႐ုိက္ မေျပာရဲဘဲနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ Sanction ေတြကို လာၿပီး ဦးစားေပးေနမယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ရဲ႕ လူထုအေပၚ သစၥာရွိတယ္၊ ယုံၾကည္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကေတာ့ အင္မတန္ သံသယရွိစရာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။”
အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ မေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈရဲ႕ ႐ိုက္ခတ္မႈေတြကို ေလ့လာသံုးသပ္ရာမွာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေ၀ဖန္တာေတြဟာ တိုင္းျပည္အတြင္း လတ္တေလာ ျဖစ္ေနတဲ့ အဓိက ျပႆနာရပ္ေတြကေန အာ႐ံုလဲႊမႈ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြဟာ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ခ်က္သာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပသလို အဲဒီႏိုင္ငံေတြက စိုးရိမ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ျပႆနာရပ္ေတြကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းျခင္းကသာ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ဖယ္ရွားႏိုင္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြ အတြက္လည္း စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ လုပ္ထားတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဖို႔ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္က အာဏာပိုင္ေတြကို ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
sources: :VOA
