ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ လာခဲ့တဲ့ ခရီးၾကမ္း

နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ)။     ။ HIV နဲ႔ အတူေနသူ အသက္ ၄ဝ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚမိငယ္ (အမည္ရင္းမဟုတ္) က “ေဆးမကုသႏိုင္ဘဲ ျမန္မာျပည္ေနတုန္းက တအား စိတ္ဓာတ္က်တယ္၊ စိတ္္ဆင္းရဲတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေရာက္ၿပီး ေဆးကုသႏိုင္ေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အားတက္လာတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္း ရွိလာတယ္’’ လို႔ ေျပာပါတယ္။

သူဟာ ကေလးႏွစ္ေယာက္ မိခင္ပါ။ စစ္ကိုင္းတုိင္း ကေလးၿမိဳ႕မွာ ေနရင္းကေန အိႏၵိယႏုိင္ငံ မဏိပူျပည္နယ္ထဲက Churachandpur ၿမိဳ႕မွာ အခမဲ့ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ Happiness အမည္ရ အိမ္ေလးဆီ ေရာက္လာသူပါ။

တရက္မွာ ကေလးၿမိဳ႕က ထြက္၊ တမူးမွာ တညအိပ္ၿပီးေနာက္ နယ္ျခားတဖက္ မိုေရးၿမိဳ႕ကေန Happiness ရွိရာ Churachandpur ဆီ ခရီးဆက္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။

“က်မတို႔အတြက္ ART ေဆးစားရင္ေနေကာင္းမယ္ ေပါ့ေနာ္။ ကိုယ့္မွာ သားသမီးေတြ ရွိတယ္။ သားသမီးေတြက အသက္ငယ္ေသးတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိေအာင္ ဒီေဆးက မွန္မွန္စားဖို႔ လိုတယ္။ ဆရာဝန္ေတြကလည္း ညႊန္ၾကားထားတယ္။ ေဆးကို မျပတ္ေအာင္စားၿပီးမွ အခ်ိန္နဲ႔ မွန္မွန္စားရင္ ဒီေရာဂါက ဘာမွ ေၾကာက္စရာ မလိုဘူးဆိုၿပီး က်မတို႔ကို အားေပးတယ္”

မဏိပူျပည္နယ္က စစ္ကိုင္းတုိင္းနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ထိစပ္ေနတာ။ ဒီျပည္နယ္ထဲကမွ Churachandpur ကို ေရာက္ဖို႔ မိုေရးကေန ၆ နာရီေလာက္ ကားစီးရတာ။ ႏိုင္ငံျခားသားမို႔ အလြယ္တကူ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ မျပဳပါဘူး။

“စစ္သားေတြနဲ႔ ေတြ႔ရင္ ျမန္မာျပည္က လူမွန္းသိရင္ ျပန္ခိုင္းတယ္။ ျပန္ရင္ လမ္းစရိတ္က ကားလက္မွတ္ျဖတ္ထားတဲ့ ၃၅ဝ က အလကား႐ံႈးတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသားအတြက္ တအားအခက္အခဲရွိတယ္။ ေနမေကာင္းတဲ့ သူအတြက္ေတာ့ မိုးေလးကေန စထြက္ကတည္းက ႏွလံုးခုန္ေတြေတာင္ တအားျမန္လြန္းလို႔ တကယ္ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ မိန္းကေလးအေနနဲ႔ တအားပင္ပန္းတယ္။ စစ္သားေတြက မိန္းကေလးေတြကို တကိုယ္လံုး စစ္ေဆးရွာတာ။ တအား စိတ္ပင္ပန္းတာ”

Happiness မွာ ေဒၚမိငယ္လိုပဲ HIV နဲ႔ အတူေနသူေတြနဲ႔ AIDS ေဝဒနာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ၅ဝ ေလာက္ေလာက္ ရွိပါတယ္။ ဒီထဲကမွ ၁၅ ေယာက္က ၁၃ ႏွစ္ေအာက္ ေဝဒနာသည္ ကေလးငယ္ေတြပါ။ ဒါ့အျပင္ ေနာက္ထပ္ ၁ဝ ေယာက္ေလာက္ကေတာ့ HIV/AIDS နဲ႔ပဲ မိဘေတြက ဆံုးပါးသြားလို႔ တြယ္ရာမဲ့ ကေလးေတြ။

ခ်င္းျပည္နယ္ ေဒသတခ်ဳိ႕အျပင္ စစ္ကိုင္းတိုင္း ကေလးနဲ႔ တမူးၿမိဳ႕နယ္ကေန ေရာက္လာသူက အမ်ားစုပါ။

’’ဒီကိုလာတဲ့ ျမန္မာျပည္သား ေဝဒနာသည္ေတြက အုတ္ခဲစက္႐ုံမွာလည္း အလုပ္လုပ္တယ္။ နန္႔ဖာလံုေစ်းကေန ငါးတို႔၊ အဝတ္အထည္တို႔ ယူေရာင္းၾကတဲ့လူလည္း ရွိတယ္။ ေကာက္စိုက္တဲ့အခ်ိန္ ေကာက္ဝင္စိုက္။ စပါးရိတ္ခ်ိန္က်ေတာ့ စပါးရိတ္ေပါ့။ ၾကံဳရာက်ပမ္း လုပ္ၾကတာပါပဲ’’ လို႔ HIV နဲ႔ အတူေနသူျဖစ္တဲ့ ကိုစြမ္းေမာင္ (အမည္ရင္းမဟုတ္) က ရွင္းျပပါတယ္။

ကိုစြမ္းေမာင္က စစ္ကိုင္းတုိင္း ကေလးၿမိဳ႕ တာဟန္းေဒသခံတေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။

’’ဒီမွာ ေဆးကုတာ တအားေကာင္းပါတယ္။ ဆရာဝန္ေတြလည္း ေျပာစရာမလိုဘူး။ သူနာျပဳေတြဆိုလည္း ဂ႐ုစိုက္ၾကတယ္။ က်ေနာ့္မွာ ဒီေရာဂါရွိမွန္း သိတာက ၅ ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီ’’

Happiness ေဂဟာက ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးေနတဲ့ ခရစ္ယာန္ တရားေဟာဆရာ Rama က “ဒီမွာ ေဆးကုရင္ စစ္ေဆးတယ္၊ ေဆးစားတယ္၊ စာထုတ္တာနဲ႔ အနည္းဆံုး ၆ လ ေနရတယ္။ အေျခအေန နည္းနည္းေကာင္းလာရင္ ၁ လ၊ ၂ လျခား ေဆးထုတ္လို႔ ရတယ္ဆိုေတာ့ ျပန္သြားၾကတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေဆးေတြကို ရတဲ့အခ်ိန္မွာ သြားထုတ္ေပးတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ ေနရပ္ရင္းသို႔ ပို႔ေပးတယ္” လို႔  ရွင္းျပပါတယ္။

Happiness ကို ကူညီေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးသမဂၢ (BWU) အဖြဲ႔ဝင္ ေဒၚသီတာဦးက “ျမန္မာျပည္ကလာတဲ့ သူေတြက တည္းစရာခိုစရာလည္း မရွိဘူး။ အဲဒါကို တရားေဟာဆရာက သူ႔ရဲ႕ ေနအလြတ္မွာ ျဖစ္သလိုေလး ေဆာက္ေပးတယ္။ အခုေတာ့ မဆိုးပါဘူး၊ Happiness ကို ကူညီသူေတြမ်ားလို႔ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနလို႔ရတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။

“လူမ်ဳိးေတြကေတာ့ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားေတြ မ်ားတယ္။ ဗမာေတြကေတာ့ ဒီဘက္လာရတာ စကားလည္း မတတ္၊ ေၾကာက္တာနဲ႔ သိပ္မလာရဲၾကေသးဘူး”

ပုဂၢလိက ေစတနာရွင္ေတြကလည္း လႉတန္းတာေတြရွိပါတယ္။ အလႉေငြ၊ ဆန္၊ ဆီ ရိကၡာေတြ၊ အဝတ္အစား၊ တခါသံုးအပ္ေတြကိုေပါ့။ ၁၃ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြကို ပညာသင္ေပးတာရွိေတာ့ စာေရးကိရိယာေတြ ေပးလႉပါေသးတယ္။ ေဝဒနာသည္တခ်ဳိ႕ကလည္း လက္မႈလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ တဖက္တလမ္းကေန ဝင္ေငြရွာပါေသးတယ္။ ဒါ့အျပင္ Churachandpur ေဆး႐ံုနဲ႔ နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအသင္း MSF ကလည္း ေဆးဝါးေထာက္ပံ့ပါတယ္။

ျမန္မာဘက္ျခမ္းကေန ART ေဆးကို တလတၾကိမ္ဆုိသလုိ လာယူသူေတြရွိသလို၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲလို႔ ၂ လ၊ ၃ လ တၾကိမ္မ်ဳိး လာထုတ္သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ဒီကေန႔လို ကမၻာ့ AIDS ေန႔မ်ဳိးဆို ေဟာေျပာပဲြရွိတတ္လို႔ ျမန္မာနယ္စပ္ေန ေဒသခံေတြ လာနားေထာင္တတ္ပါတယ္။

ရဲဌာန၊ ခ႐ိုင္ေကာ္မရွင္႐ံုးနဲ႔ ဥပေဒထိန္းခ်ဳပ္ေရး အရာရွိ႐ံုး တာဝန္ရွိသူေတြ၊ ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ ေဆး႐ံုဝန္ထမ္းေတြ၊ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ NGO ေတြ၊ ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္ လူၾကီးေတြ၊ Happiness ေဝဒနာသည္ေတြ အပါအဝင္နဲ႔ လူေပါင္း ၁ဝဝဝ ေလာက္ဟာ ကသည္းလူငယ္အသင္း ဌာနခ်ဳပ္ ခန္းမမွာ ဒီကေန႔ မနက္ ၁၁ နာရီကေန ညေန ၃ နာရီအထိ ေဟာေျပာပြဲနဲ႔ ပညာေပး အစီအစဥ္ေတြ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။

မဏိပူျပည္နယ္မွ မဟုတ္ပါဘူး။ HIV/AIDS ေဝဒနာသည္ေတြကို လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ ေစာင့္ေရွာက္မႈကုိ မီဇိုရမ္ ျပည္နယ္မွာပါ ေပးေနတာပါ။

“အခု အုိက္ေဇာ (ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္) ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံမွာ (ေအာအာရ္တီ) ေဆးဝါးေတြကုိ အခမဲ့ေပးေနပါတယ္။ ဗမာျပည္သားေတြလည္း ရတယ္။ လူမ်ဳိးေရး မခဲြျခားဘူး။  ေရာဂါရွိရင္ ဘယ္လုိေဆးဝါးယူရမယ္ဆုိတာကုိ ေျပာတယ္” လို႔ က်န္းမာေရးလုပ္သား မမီးမီးက မဇၥ်ိမကို ေျပာျပပါတယ္။

CHURACHANDPUR သည္ မဏိပူျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ေတာ္အင္ဖား၏ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ ကီလိုမီတာ ၇ဝ (၄၃ မိုင္ေက်ာ္) တြင္ တည္ရွိသည္။
ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္သားေတြနဲ႔ ေဒသခံေတြကို အခမဲ့ ကုသေပးတဲ့ အသင္းအဖဲြ႔ေတြဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာေတာ့ ရန္ပံုေငြ ျပတ္လပ္လာလို႔ ရပ္ဆုိင္းလာတာေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“အရင္ကေတာ့ အုိင္ေဇာမွာ စေနအသင္းရယ္၊ ဒြတ္တလန္း ေဆး႐ံုနဲ႔ ဘာသာေရးအသင္းေတြ ရွိတယ္။ သူတုိ႔ကေန HIV ကူးစက္ခံရတဲ့ လူနာေတြကုိ အခမဲ့ ကုေပးတယ္။ စေနအသင္းမွာဆုိရင္ လူနာေတြအတြက္ သီးသန္႔ေဆးခန္း ရွိခဲ့တယ္။ အခု ဘတ္ဂ်က္ေတြ မရွိတာေၾကာင့္ ရပ္သြားၿပီ။ ပညာေပး အဖြဲ႔ေတြေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တယ္” ဟု မမီးမီးက ေျပာပါတယ္။

မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ AIDS ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ဝဘ္ဆိုဒ္မွာေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာလ ေဖာ္ျပခ်က္အရ လူဦးေရ ၃၃၃၃ ကို ေသြးစစ္ၾကည့္ရာမွာ ၉၄ ေယာက္ဟာ HIV နဲ႔ ေနထိုင္သူ၊ ၁၆ ေယာက္က AIDS ရွိသူအျဖစ္ ေတြ႔ရွိထားပါတယ္။

’’ျပည္တြင္းထဲမွာ ပိုက္ဆံမရွိလို႔ မကုသႏိုင္တဲ့လူေတြ အမ်ားၾကီးရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းေျပာရင္ ဝမ္းနည္းလြန္းလို႔ ၾကက္သီးေတာင္ ထမိတယ္။ ပိုက္ဆံမရွိဘဲနဲ႔ ဒီကိုလာတာ။ တပတ္ႏွစ္ပတ္ေလာက္ အလုပ္လုပ္ၿပီး ေဆးကုတယ္။ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ဝမ္းစာရွာၿပီး ေဆးကုရတာေပါ့ေနာ္။ အခုဆို ေဆာင္းတြင္းဝင္ၿပီ။ အေႏြးထည္ေတြ၊ ေစာင္ေတြမရွိတဲ့ ေဝဒနာသည္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္’’ လို႔ ကိုစြမ္းေမာင္က လတ္တေလာ လိုအပ္ခ်က္ကို ဆိုလာပါတယ္။

ေဒၚမိငယ္ကေတာ့ “က်မတို႔လို႔ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ ေရာဂါသည္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ကိုယ့္နယ္မွာ ဒီလိုမ်ဳိးရွိရင္ ေရာဂါသည္ေတြအတြက္ သိပ္ေကာင္းမွာ။ လူဆိုတာ တေန႔ေန႔ ေသမယ့္လူေတြၾကီးပဲ။ ဒီကမၻာမွာ ဘယ္သူမွ မေသမယ့္လူ မရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီေရာဂါက အခ်ိန္မွန္၊ စနစ္တက်နဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိေအာင္ ကုသႏိုင္ရင္ေတာ့ သိပ္ေကာင္းမွာပဲလို႔ ျမန္မာျပည္က လူေတြအတြက္ ေတြးမိတယ္” လို႔ ေျပာရင္း အသံတိုးဝင္သြားပါေတာ့တယ္။


HIV/AIDS
HIV ဆိုသည္မွာ Human Immunodeficiency Virus ကို အတိုေကာက္ ေခၚဆိုတာ ျဖစ္ၿပီး AIDS ဆိုသည္မွာ HIV ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေသာ ေရာဂါလကၡဏာ စု (Acquired Immuno-Deficiency Syndrome) ကို ေခၚဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုး ကူးစက္ျခင္းရဲ႕ အေစာပိုင္းေရာဂါ လကၡဏာေတြက ကူးစက္သူ အမ်ားစုမွာေတာ႔ ခံစားရလိမ္႔ မရွိတတ္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕တေလမွာေတာ႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုး ကူးစက္ ခံရၿပီး ၃ ပတ္ကေန ၆ ပတ္ အတြင္းမွာ တုပ္ေကြးေရာဂါနဲ႔ ပံုစံတူတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ခံစားရတတ္ပါတယ္။ အဲဒါကိုေတာ႔ Acute HIV Syndrome လို႔ ေခၚပါတယ္။

သူရဲ႕လကၡဏာ ေတြကေတာ့
၁)ကိုယ္ပူျခင္း၊
၂) ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊
၃) လူႏံုးေနတတ္ျခင္း၊
၄) ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း
၅) ဝမ္းေလ်ာျခင္း၊
၆) လည္ပင္း ခ်ိဳင္း ၊ေပါင္ၿခံ တို႔တြင္ အက်ိတ္မ်ား ၾကီးျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါရဲ႕ အဓိက လကၡဏာမ်ား
၁) မိမိရွိရင္း ကိုယ္အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၁ဝ% ထက္ပိုျပီး ေလ်ာ႔က်သြားျခင္း (ဥပမာ။ ။ အစက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေပါင္ ၁ဝဝ ရွိတဲ႔သူက အခု ေပါင္ ၉ဝ ေအာက္ကို ေလ်ာ႔နည္း သြား ျခင္း)
၂) တလထက္ ပိုၿပီး ဆက္တိုက္ ဝမ္းေလွ်ာျခင္း
၃) တလထက္ပိုၿပီး အဖ်ားဆက္တိုက္တက္ျခင္း (ကိုယ္ပူေနျခင္း) တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ေအအိုင္ဒီအက္စ္ သာမညလကၡဏာမ်ားး
၁) တလထက္ပိုၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးေနျခင္း
၂) ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔ ေရယုန္မ်ား (ဆင္ေရယံုမ်ား) ေပါက္ေနျခင္း၊
၃) အကိ်တ္မ်ား တကိုယ္လံုး အႏွံ႔အျပား ထြက္ေနျခင္း
၄) လွ်ာ ၊ ပါးစပ္ လည္ေခ်ာင္း ထဲတြင္ မွကၡ႐ု မ်ား ထြက္ေနျခင္း
၅) တကိုယ္လံုး အေရျပား ယားယံ ေယာင္ရမ္းျခင္း
၆) အေရျပား ေပၚႏွင္႔ အေရျပား ေအာက္ ၊ပါးစပ္ ႏွာေခါင္း အတြင္း တို႔တြင္ အနီေရာင္ ၊အညိဳေရာင္ ၊ပန္းေရာင္ ၊ ခရမ္းေရာင္ စတဲ႔ အစက္ မ်ား ေပၚေနျခင္း
၇) မွတ္ဥာဏ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းအားနည္း လာျခင္း ၊ စိတ္ဓာတ္ က်ဆင္းျခင္း ႏွင္႔ အျခားေသာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ုံေၾကာ ဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ား ခံစားရျခင္း စသည္တို႔ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ေရာဂါကူးစက္နည္းမ်ား
HIV ေရာဂါပိုးဟာ ေသြး၊ သုက္ရည္နဲ႔ မိန္းမအဂၤါကေနထြက္တဲ့ အရည္ေတြထဲမွာ ပမာဏမ်ားမ်ား ေနၾကပါတယ္။ တံေတြး၊ မ်က္ရည္၊ ႏို႔ရည္၊ က်ဥ္ငယ္ရည္ေတြ ထဲမွာလည္း ပမာဏ အနည္းငယ္ ပါတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တံေတြးတို႔ မ်က္ရည္တို႔ကေန ေရာဂါကူးတဲ့ႏႈန္းက မကူးစက္သေလာက္ နည္းပါတယ္။ ကူးစက္တာလည္း မေတြ႔ရပါဘူး။ AIDS ေရာဂါ ကူးစက္ပံု ကေတာ့ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။
၁။ လိင္မွတဆင့္ကူးဆက္ျခင္း (Sexual Transmission)
- လိင္တူဆက္ဆံျခင္း homosexual
- လိင္ကြဲဆက္ဆံျခင္း heterosexual
- လိင္ဆက္ဆံတဲ့ အေဖာ္မ်ားေလကူးစက္ဖို႔ ရာခိုင္ႏႈန္းပိုမ်ားေလ ျဖစ္ပါတယ္။
- တစ္ျခား လိင္မွတစ္ဆင့္ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါေတြ (Syphilis, Gonorrhoea, Herpes) နဂိုကတည္းက ရွိေနတာက HIV ပိုးကူးစက္ဖို႔ အႏၲရာယ္ပိုမ်ားေစပါတယ္။ - ေရာဂါလကၡဏာမျပေသးတဲ့ HIV positive ေတြဆီကလည္း ေရာဂါကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။
၂။ Parenteral Transmission
- မသန္႔ရွင္းတဲ့၊ ေရာဂါပိုးပါတဲ့ ေသြးသြင္းမိျခင္း
- မသန္႔ရွင္းတဲ့၊ ပိုးေသခ်ာမသတ္ထားတဲ့ အပ္၊ ခြဲစိတ္ကိရိယာေတြကို သံုးစြဲမိျခင္း (က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြျဖစ္တဲ့ ဆရာဝန္ေတြ၊ သူနာျပဳေတြ ေရာဂါကူးစက္ခံရတာ ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္)
- ေဆးသမားေတြ ေရာဂါကူးၾကရတာဟာလည္း ဒီ အပ္ေတြကို မွ်ေဝသံုးၾကလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
- သြားတိုက္တံေတြ ၊ ဘလိတ္ဓားေတြ မွ်ေဝသံုးစြဲရင္လည္း ကူးႏိုင္တာကိုလည္း သတိျပဳပါ။
၃။ မိခင္မွ ကေလးကိုကူးစက္ျခင္း (Trans-placental Transmission) (Vertical Transmission)
- အေမမွာေရာဂါရွိရင္ ၁၃% ကေန ၄ဝ% အထိကေလးကို ကူးႏိုင္ေျခရွိပါတယ္။
- ကေလးေမြးေနတုန္း ဒါမွမဟုတ္ ႏို႔တိုက္ရင္းကေန ကူးႏိုင္ပါတယ္။ (ဒါေပမယ့္ ခြၽင္းခ်က္ေတာ့ရွိပါတယ္။

HIV ပိုးဟာ ဒီလိုနည္းေတြနဲ႔ ကူးႏုိင္တယ္ဆိုေပမယ့္ ကူးစက္ဖို႔ ဟာ တစ္ျခားေရာဂါပိုးေတြေလာက္ မလြယ္ကူပါဘူး။ ဥပမာ Hepatitis B အသည္းေရာင္အသားဝါ B ပိုးဟာ ပိုးအေကာင္ေရ နည္းနည္းေလးဝင္သြားတာနဲ႔ ေကာင္းေကာင္းဒုကၡေပးႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ HIV ပိုးဟာ ကူးစက္ၿပီးေရာဂါေပးဖို႔ ပိုးေကာင္ေရအမ်ားၾကီး လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာ ထဲကိုပိုးေကာင္ေရ အမ်ားအျပားဝင္သြားမွ ေရာဂါေပးတာပါ။ သတ္မွတ္္ထားတဲ့ ပိုးအေရအတြက္ ေအာက္ ေလ်ာ့ဝင္သြားရင္ ေရာဂါမကူးဘူးလို႔ ဆိုရမွာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ HIV ပိုးဟာ လြယ္လြယ္နဲ႔ မကူးစက္ႏုိင္တဲ့ ပိုးမ်ိဳးုျဖစ္ပါတယ္။)
၃။ကာကြယ္ျခင္း ႏွင့္ ကုသျခင္း
ကာကြယ္ေဆးကေတာ့ မေပၚေပါက္ေသးပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ HIV ပိုးမွာပါတဲ့ gene ေတြဟာ mutation (gene ေတြ ပံုေျပာင္းတာ) ျဖစ္တာျမန္ပါတယ္။ ေဆးေတြကလည္းေျပာင္းတဲ့ gene ေပၚလိုက္ၿပီး မတီထြင္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ကာကြယ္ေဆးကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ မထုတ္ႏိုင္ ေသးပါ။ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္မိခင္ကေန ကေလးဆီကို မကူးေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ ေဆးေတြေတာ့ ရွိတယ္။ ၁ဝဝ%ေတာ့ မကာကြယ္ႏိုင္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ ၁၄ ပတ္ ကိုယ္ဝန္ကေန စၿပီး ေမြးတဲ့ အခ်ိန္အထိ Zidovudine ဆိုတဲ့ ေဆးကို တစ္ေန႔ကို 600mg ေသာက္ေပးရပါမယ္။ ေမြးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း ဒီေဆး 2mg/kg ကို အေၾကာေဆး ထိုးေပးရပါမယ္။ အဲဒီေနာက္ 1mg/kg ကို မေမြးမခ်င္း အခ်ိန္အပိုင္းအျခားတစ္ခု ထားၿပီး ထိုးေပးရပါမယ္။

ေမြးလာတဲ့ ကေလးကိုလည္း ေဆးေတြ ထိုးရ၊ တိုက္ရဦးမွာပါ။ သိပ္ေတာ့မလြယ္လွတဲ့ အလုပ္တစ္ခုပါ။ အေမေရာ ကေလးပါ ေဆးဒဏ္ခံရမွာပါ။ ဒီလိုေသာက္ထားတာေတာင္မွ ကေလးကို ကူးစက္ ႏိုင္ေျခက ၉% ပဲေလ်ာ့တာပါ။ ေနာက္တစ္ခုက တီဗီြက ေၾကညာတဲ့အတိုင္း ျပန္ေျပာပါမယ္။ လိင္ကိစၥကို တတ္ႏုိင္သမွ် ေရွာင္ရပါမယ္။ မေရွာင္ႏုိုင္ရင္ condom ကို စနစ္တက်သံုးပါ။ ကိုယ့္ရဲ႕ ဇနီး/ခင္ပြန္းကို သစၥာရွိၾကပါ။ အားလံုးပဲဒီအခ်က္ေတြကို ေရွာင္ႏုိင္ၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။

Score - ေဒါက္တာသိန္းဝင္း - ခုခံအားက်ဆင္းေသာ ေရာဂါ (HIV/AIDS)
http://www.drwinthein.com/2009/10/hiv-aids.html
HIV ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သိသင့္သည့္အခ်က္မ်ား (၂) - Myanmar Homosexual society
http://www.myanmargay.socialgo.com/magazine
မက္ပ္ေဖာင္ေဒးရွင္းမွ ျဖန္႔ေဝသည့္ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ား

ေဒၚစုနဲ႔ အက်ဳိးရွိမယ့္ ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳလုပ္ဖုိ႔ ထုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေမွ်ာ္လင့္

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ ထုိင္းအစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔တင္ မဟုတ္ဘဲ သူတို႔နဲ႔ပါ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံသြားဖို႔ ေျပာဆိုခဲ့ၿပီးေနာက္မွာ ထုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီဆစ္ ၀ိတ္ခ်ာခ်ီ၀ (Abhisit Vejjajiva) ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မၾကာခင္မွာ တယ္လီဖုန္းကေန တဆင့္ စကားေျပာဆိုဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ထိုင္းေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္က ဒီကေန႔ပဲ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ထုိင္းႏိုင္ငံဟာ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ မွတ္တမ္းေတြ ရွိပါတယ္လို႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ တုိက္တြန္း ေတာင္းဆိုခ်က္ကို တု႔ံျပန္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တိုးတက္တဲ့ အရိပ္လကၡဏာေတြကို ထုိင္းႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ဆက္လက္ ျမင္ေတြ႕လိုပါတယ္လို႔လည္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ မနႏၵာခ်မ္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၿပီးခဲ့တဲ့ အဂၤါေန႔ကပဲ Thai-Asean News Network နဲ႔ ျပဳလုပ္တဲ့ ေမးျမန္းခန္းတခုမွာ ထုိင္းအစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာ လက္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔တင္ မဟုတ္ဘဲ တိုင္းျပည္မွာ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြျဖစ္တဲ့ သူမတို႔နဲ႔ပါ ထိေတြ႕ဆက္ဆံဖို႔ကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီလို ေျပာဆိုခဲ့ၿပီးေနာက္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေန တယ္လီဖုန္း ေခၚေကာင္း ေခၚလိမ့္မယ္လို႔လည္း ထုိင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္႐ံုးကို အေၾကာင္းၾကားထားေၾကာင္း ထုိင္းအစိုးရ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ပန္နိတန္ ၀ပ္ထနာယာဂြန္ (Panitan Wattanayagorn) က ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထုိင္းအစိုးရ အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အက်ဳိးရွိမယ့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ဳိးေတြ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း မစၥတာ ပန္နိတန္က အခုလို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“သိပ္မၾကာခင္ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တယ္လီဖုန္း ေခၚေကာင္းေခၚလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္႐ုံးကုိ အေၾကာင္းၾကားထားပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အက်ဳိးရွိမယ့္ ေဆြးေႏြးေျပာဆုိမႈမ်ဳိးေတြ လုပ္ႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ မႏွစ္တုန္းက အာဆီယံအသင္း ဥကၠ႒ အေနနဲ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘီဆစ္က ျမန္မာျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ ဦးတည္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္ဖုိ႔ အသင္းရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကုိလည္း ေထာက္ခံခဲ့တာပါ။

“က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ ေရွ႕တုိး ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ္လုိ႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ က်ေနာ္တုိ႔က ေလးစား လက္ခံပါတယ္။ ျမန္မာျပည္တြင္း ျပႆနာေတြကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြကပဲ ဦးေဆာင္ ေျဖရွင္းရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ မၾကာခင္အခ်ိန္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အျပန္အလွန္ ဖလွယ္မႈေတြကလည္း အက်ဳိးရွိမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ထုိင္းႏုိင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အာဆီယံ အသင္းႀကီးနဲ႔အတူ ဒီမိုကေရစီေရး ေထာက္ခံမႈေတြ အၿမဲတမ္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံတခု ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈ မွန္သမွ်ကို အားေပး ေထာက္ခံသြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း မစၥတာ ပန္နိတန္က အခုလို ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။

“ထုိင္းႏုိင္ငံဟာ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္တဲ့ တုိင္းျပည္ပါ။ ဒီမုိကေရစီေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ေစမယ့္ လုပ္ရပ္မွန္သမွ်ကုိ ထုိင္းအစုိးရက ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံက အားေပးေထာက္ခံတယ္ ဆုိတာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဖူးတဲ့ မွတ္တမ္းေတြကုိ ၾကည့္ႏုိင္သလို တဘက္မွာလည္း မူရင္း တုိင္းျပည္ေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိလည္း ေလးစား လုိက္နာရပါတယ္။ ဒီ ၂ ခုၾကားမွာ မွ်တေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳးစားေနၿပီး ေရွ႕ေလွ်ာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိးတက္မႈေတြ ေတြ႕ရလိမ့္မယ္လုိ႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

တခါ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က Thai-Asean News Network နဲ႔ ျပဳလုပ္တဲ့ ေမးျမန္းခန္းမွာပဲ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ရွိေနၾကတဲ့ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ ထိုင္းႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ သနားၾကင္နာစိတ္ ထားဖို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာလည္း မစၥတာ ပန္နိတန္က …

“ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ထုိင္းႏိုင္ငံဟာ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ မွတ္တမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္စဥ္ အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမား အေရအတြက္ဟာ သန္းနဲ႔ခ်ီရွိၿပီး ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ အပါအ၀င္ ဒီလူေတြ အားလံုးကိုလည္း တရား၀င္ ရပ္တည္ အလုပ္လုပ္ခြင့္ရေအာင္ ထုိင္းႏုိင္ငံက အလုပ္သမား မွတ္ပံုတင္ေတြ ထုတ္ေပးေနတာပါ။ မွတ္ပံုတင္ လုပ္ဖို႔ကိုလည္း သူတို႔ကို တိုက္တြန္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။”

လက္ရွိ ထုိင္း၊ ျမန္မာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ တပ္ေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ေတြအၾကား တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚ ထုိင္းအစိုးရက ေတာက္ေလွ်ာက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီး အဲ့ဒီမွာရွိတဲ့ အစိုးရ႐ံုးေတြကေနလည္း ေန႔စဥ္ အစီရင္ခံစာေတြ ေပးပို႔ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီစစ္ပြဲအတြင္း ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြကိုလည္း ထုိင္းအစုိးရက ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လက္ခံထားၿပီး ဒီတုိက္ပြဲ အေျခအေနေတြ တည္ၿငိမ္ ေအးေဆးသြားတဲ့အခါ သူတို႔အားလံုးကို ေနရပ္ရင္း ျပန္ပို႔မွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း မစၥတာ ပန္နိတန္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ အနည္းငယ္ အတြင္းကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျပန္လြတ္လာတာမ်ဳိးလို တုိးတက္မႈ လကၡဏာတခ်ဳိ႕ကုိ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုပဲ ေရွ႕ေလွ်ာက္ တုိးတက္မႈ ရွိမယ္လုိ႔လည္း ထုိင္းအစိုးရ အေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေဆြးေႏြးေျပာဆုိ သြားၾကတာကသာ ျပႆနာေတြကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္မယ့္ နည္းလမ္းျဖစ္မယ္လုိ႔ ယူဆေၾကာင္းလည္း ထုိင္းေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ပန္နိတန္ ၀ပ္ထနာယာဂြန္က ဗြီအိုေအကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ရင္းျမစ္။ ။  VOA