ကင္တားနား၏ မတ္လအစီရင္ခံစာ

            ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကုိယ္စားလွယ္ တုိးမတ္စ္ အုိေဟးရား ကင္တားနားသည္ မတ္လ (၅) ရက္ ေန႔၌ စာမ်က္ႏွာ (၃၀) ရွိေသာ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးအစီရင္ခံစာကုိ ထုတ္ျပန္သည္။ ႀကိဳတင္ထုတ္ေ၀ေသာ မတည္းျဖတ္ရသည့္ စာမူ Advance Unedited Version ျဖစ္ၿပီး စာမ်က္ႏွာ (၃၀)၊ စာပုိဒ္ (၁၂၃) ခုရွိသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၅) ရက္ေန႔မွ (၁၉) ရက္ေန႔အထိ ျမန္မာျပည္သုိ႔ သြားေရာက္ေလ့လာၿပီးေနာက္ ထုတ္ေ၀လုိက္ေသာ အစီရင္ခံစာျဖစ္သည္။ မင္းဆုိးမင္းညစ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွ မထြက္ႏုိင္ေသာ ျမန္မာျပည္၏ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနမွာ ေကာင္းလာသည္မရွိဘဲ တေန႔တျခား ဆုိး၀ါးလာသည္ကုိ မစၥတာကင္တားနားကုိယ္တုိင္ ေတြ႔ေနရၿပီျဖစ္၏။

ကုလသမဂၢလုံၿခံဳေရးေကာင္စီ၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း၊ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ဒီမုိကေရစီအစုိးရမ်ား၊ ႏုိဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္မ်ားႏွင့္ ႐ုိေသေလးစားအပ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား (၂,၁၀၀) ေက်ာ္ကုိ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ လႊတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိထားသည္ကုိ ျမန္မာစစ္အစုိးရက လုိက္ေလ်ာျခင္းမရွိသည္ကုိ ပထမဦးစြာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ၁၉၉၂ မွစ၍ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနဆုိး၀ါးေၾကာင္း (၁၈) ႏွစ္တုိင္ အစီရင္ခံစာမ်ား တင္သြင္းလာခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာစစ္အစုိးရႏွင့္ ျမန္မာစစ္တပ္၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးဖ်က္မႈကုိ ဟန္႔တားႏုိင္ျခင္းမရွိ ျဖစ္ေန၏။

ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ လြတ္လပ္မႈရွိရန္၊ တရားမွ်တမႈရွိရန္၊ အရြယ္ေရာက္သူတုိင္း ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲႏုိင္ရန္ႏွင့္ သိသာျမင္သာေအာင္လုပ္ရန္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက ျမန္မာအစုိးရကုိ တုိင္းတြန္းထားေၾကာင္းကုိလည္း ကင္တားနားက ေဖာ္ျပသည္။ နအဖေရြးေကာက္ပြဲ စည္းမ်ဥ္းသည္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေတာင္းဆုိမႈကုိ က႑ေကာစ လုပ္လုိက္ျခင္းပင္ျဖစ္၏။ လူဆုိးသူခုိးကုိ အေပ်ာ့နည္းျဖင့္ ေဖ်ာင္းဖ်ေျပာဆုိ၍ မရေၾကာင္း ျပသလုိက္ျခင္းျဖစ္၏။

“လူသြပ္လူ႐ုိင္း၊ လူ႔႐ုန္႔ထုိင္းတုိ႔၊ ႐ုိင္း႐ုိင္းပင္းပင္း၊ တရားသြင္းလည္း၊ ဘူးနားပင္းတြင္ ေရမ၀င္သုိ႔၊ နားျပင္မၾကား၊ အလြတ္သြား၍၊ ကၽြဲပါးေစာင္းတီး” စသျဖင့္ မန္လည္ဆရာေတာ္သည္ မဃေဒ၀လကၤာသစ္တြင္ ေရးသားခဲ့သည္မွာ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကုိ ရည္ၫႊန္းသကဲ့သုိ႔ျဖစ္ေန၏။ အေပါက္မရွိေသာဘူး၌ ေရထည့္ပါေသာ္လည္း မ၀င္သက့ဲသုိ႔ ခံယူလုိစိတ္မရွိသူကုိ မည္မွ်ဆုံးမ ေျပာဆုိေစကာမူ နားမ၀င္ဘဲရွိသည္ကုိ မန္လည္ဆရာေတာ္က ရွင္းျပလုိက္ျခင္းျဖစ္၏။ ကၽြဲ၏အနားတြင္ ေစာင္းကုိ မည္မွ်ပင္ သာယာစြာ တီးေစကာမူ ကၽြဲအဖုိ႔ အခ်ည္းႏွီးသာျဖစ္သကဲ့သုိ႔ အေကာင္းအဆုိးမသိသူကုိ တန္ဖုိးရွိေသာစကားကုိ နား၀င္ေအာင္ မည္မွ်ပင္ေျပာေစကာမူ ထုိသူအဖုိ႔ အခ်ည္းႏွီးသာျဖစ္ေပသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း မစၥတာကင္တားနား၏အလုပ္မွာ ‘နအဖ’ ေခၚ ‘ႏြားအဖြဲ႔’ အနားတြင္ ႏြားပါးေစာင္းတီးရန္ပင္ျဖစ္သည္။ အာဆီယံ အစုိးရမ်ား၏ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ေပၚေပါက္လာၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အာဆီယံေကာ္မရွင္ကပါ ‘ႏြားပါးေစာင္းတီး’ လုပ္ေပးၿပီး ေနရာတုိင္းတြင္ ေတာင္းဆုိႏုိင္ပါက ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနဟာ ေကာင္းမြန္လာဖြယ္ရွိသည္ဟု ကင္တားနားက ေမွ်ာ္လင့္သည္။ ၎တင္ျပထားေသာ ျပဳျပင္ရမည့္အခ်က္ (၄) ခ်က္ကုိ နအဖက ဂ႐ုမစုိက္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံးလႊတ္ေပးရန္၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ျမန္မာ့ဥပေဒမ်ားကုိ ျပင္ဆင္ရန္၊ လြတ္လပ္၍ ဘက္မလုိက္ေသာ တရားေရးဌာနရွိရန္ႏွင့္ ရဲႏွင့္စစ္သား လူ႔အခြင့္အေရး ေလးစားေအာင္ သင္တန္းေပးရန္ စသည့္အခ်က္ (၄) ခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။

ဤတင္ျပခ်က္အားလုံးသည္ သဲထဲေရသြန္လွ်င္ အရာမထင္သကဲ့သုိ႔ အခ်ည္းႏွီးျဖစ္သြားသည္ကုိ မစၥတာကင္တားနား သေဘာေပါက္သြားပုံရသည္။ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနသူမ်ားႏွင့္ မိသားစုကုိ ထပ္မံညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္သည့္သေဘာျဖင့္ ေ၀းလံေသာအရပ္ေဒသသုိ႔ ေထာင္ေျပာင္းသည့္လုပ္ရပ္ကုိလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။ မိသားစု၏ ေထာက္ပံ့မႈရရန္ ခက္ခဲသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား က်န္းမာေရးထိခုိက္လာသည္ကုိလည္း ေဖာ္ျပသည္။

အင္းစိန္၊ စစ္ေတြႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္အက်ဥ္းစခန္းမ်ား၌ ကေလးစစ္သားေဟာင္းတဦးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား (၁၄) ဦးကုိ မစၥတာကင္တားနား ေတြ႔ဆုံခဲ့သည္။ ေထာင္အေျခအေနဆုိး၀ါးမႈကုိ ကန္႔ကြက္သည့္ အစာငတ္ခံဆႏၵျပပြဲ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ အင္းစိန္ေထာင္တြင္ ျဖစ္ပြားသည္ကုိလည္း အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပ၏။ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းၿပီး ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်မႈေၾကာင့္ ၁၉၈၈ မွစ၍ နအဖအက်ဥ္းေထာင္၌ ေသဆုံးသူ (၁၄၃) ဦးရွိသည္ကုိလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပုိင္း အင္းစိန္ေထာင္၌ ေသဆုံးသြားသူ (၆) ဦးတြင္ နအဖႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ဦး၀င္းေအာင္လည္း ပါ၀င္သည္။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာစစ္အစုိးရသည္ လူ႔အခြင့္အေရးအားလုံးကုိ ခ်ဳိးဖ်က္ေနသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းသည္ ျမန္မာစစ္အစုိးရ၏ မူ၀ါဒလမ္းစဥ္က့ဲသုိ႔ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တာ၀န္ယူမႈ ကင္းမဲ့ေနျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးဖ်က္မႈမ်ားသည္ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚတြင္ က်ဴးလြန္ေသာ ရာဇ၀တ္မႈ (သုိ႔မဟုတ္) အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံးက စစ္ေဆးႏုိင္ေသာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈလည္း ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု အပုိဒ္ (၁၂၁) တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ဤသည္မွာ ကင္တားနားအစီရင္ခံစာ၏။ ထူးျခားခ်က္ပင္ျဖစ္၏။

အႏွစ္ (၂၀) မွ် လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးဖ်က္ေနသည္ကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးအေရးယူရန္ အစုိးရ၌ တာ၀န္ရွိေသာ္လည္း အစုိးရကုိယ္တုိင္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္ေနေသာေၾကာင့္ တာ၀န္ယူမည့္သူမရွိ ျဖစ္ေန၏။ ဤသုိ႔ တာ၀န္မဲ့ေနသည္ကုိ ေထာက္ထား၍ ျမန္မာျပည္မွ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားကုိ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းက ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔၍ စုံစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္သည္ဟု အစီရင္ခံစာအပုိဒ္ (၁၂၂) တြင္ မစၥတာကင္တားနားက ေဖာ္ျပထားသည္။

တဖက္သတ္အႏုိင္က်င့္ေသာအမႈမ်ားကုိ စစ္ေဆးအျပစ္ေပးရန္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ (၁၇) ရက္ေန႔၌ ICC-International Criminal Court အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံးဖြဲ႔စည္းၿပီး ရာဇ၀တ္ဥပေဒကုိ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္ (၁) ရက္ေန႔၌ စတင္က်င့္သုံးသည္။ (၇၇) မ်က္ႏွာ အပုိဒ္ (၁၂၈) ပုိဒ္ရွိေသာ ဥပေဒျဖစ္၏။ အပုိဒ္ (၇) စာမ်က္ႏွာ (၉) ၌ Crimes against humanity ကုိ ေဖာ္ျပသည္။ သုိ႔ေသာ္ attack directed against any civilian population ဟု ေရးထားသည့္အတြက္ အရပ္သားထုအေပၚ က်ဴးလြန္ေသာ ရာဇ၀တ္မႈကုိ ဆုိလုိသည္မွာ ထင္ရွားသည္။ လူသတ္မႈ၊ အေပ်ာက္ရွင္းမႈ၊ ကၽြန္ျပဳမႈ၊ အဓမၼေျပာင္းေရႊ႕မႈ၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈ၊ မုဒိမ္းမႈ၊ ျပည့္တန္ဆာလုပ္ခုိင္းမႈ၊ ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါး အလြန္အမင္း ဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္ေအာင္ လုပ္မႈ စသည့္အမႈမ်ားကုိ အရပ္သားအေပၚ၌ က်ဴးလြန္ပါက အေရးယူႏုိင္သည္ဟု အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇ၀တ္ဥပေဒက ဆုိသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ICC တရား႐ုံးကုိ လက္ခံေသာ ႏုိင္ငံကုိသာ အေရးယူႏုိင္ပါသည္။ အာဆီယံ (၁၀) ႏုိင္ငံအနက္ ကေမာၻဒီးယား သည္သာလွ်င္ ICC တရား႐ုံးကုိ လက္ခံသည္။ ထုိင္းႏွင့္ဖိလစ္ပုိင္သည္ ICC ကုိ တည္ေထာင္သည့္ ေရာမစာခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္ထုိးထားေသာ္လည္း အတည္မျပဳရေသးပါ။ ကုလသမဂၢ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီက အေရးယူရန္ ၫႊန္ၾကားပါက ICC ရာဇ၀တ္မႈခုံ႐ုံးသည္ အေရးယူရပါသည္။ ဆူဒန္ႏုိင္ငံသည္ ICC တရား႐ုံးကုိ လက္မခံေသာ္လည္း ဆူဒန္၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈမ်ားကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ မတ္လ၌ ကုလသမဂၢ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီက တာ၀န္ေပး၍ အေရးယူရပါသည္။

ဤအေတာအတြင္း ျမန္မာ့မုဒိမ္းတပ္မေတာ္ကုိ ICC ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံးက အေရးယူပါရန္ လူ႔အခြင့္အေရးကၽြမ္းက်င္သူမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသူ (၁၂) ဦးက နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ အစစ္ခံၿပီး ကုလသမဂၢလုံၿခံဳေရးေကာင္စီကုိ တုိက္တြန္းထားသည္။ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီက စစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔၍ စုံစမ္းခုိင္းသည္ကုိ တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ုရွ ကန္႔ကြက္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆရေပသည္။ ဆူဒန္ကိစၥတြင္ ႐ုရွႏွင့္ တ႐ုတ္မဲမေပးဘဲ ေနသျဖင့္ ေနာက္ဆုံး၌ ဆူဒန္သမၼတကုိ ဖမ္း၀ရမ္းထုတ္ႏုိင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့မႈခင္းမ်ားတြင္ တာ၀န္အရွိဆုံး တရားခံေပ်ာက္ေနသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မစၥတာကင္တားနား အစပ်ဳိးထားသည့္လမ္းေၾကာင္း အတုိင္း ဆက္၍ အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးစားမည္ဆုိပါက ဗိုလ္သန္းေရႊ၊ ဗုိလ္ေမာင္ေအး အသုိင္းအ၀ုိင္းကုိ ဖမ္း၀ရမ္းထုတ္ႏုိင္သည့္ အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္သြားႏုိင္မည္ျဖစ္ေပသည္။

NEJ/ ၁၅ မတ္ ၂၀၁၀