'လြတ္ေျမာက္မႈဆီသို႕ ခရီးရႇည္ 'အလြန္ အႏႇစ္ ၂၀

လြန္ခဲ့ေသာ ႏႇစ္ ၂၀         ၁၉၉၀၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၁ ရက္...         ေတာင္အာဖရိကရႇိ ဗစ္တာဗာစတာအက်ဥ္းေထာင္ကို နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား စြန္႕ခြာလာခဲ့ၿပီ။ ၂၇ ႏႇစ္ၾကာ သံတုိင္ေနာက္ကြယ္မႇဘ၀ကို ႏုိင္ငံ၏ အထင္ရႇားဆံုး လြတ္ေျမာက္ေရးေခါင္းေဆာင္ အဆံုးသတ္ႏုိင္ခဲ့သည့္ေန႕။         ေတာင္အာဖရိကတစ္လႊားမႇ  လူမည္းမ်ား၊ လူျဖဴလူမည္းခြဲျခားမႈကို ဆန္႕က်င္ၾကသူမ်ား လမ္းမမ်ားတစ္ေလွ်ာက္ ျပည့္လ်ံေနသည္။ ဆိုးရြားလႇေသာ လူသားခ်င္း ႐ိုင္းစိုင္းစြာ ခြဲျခားဆက္ဆံေသာ အစိုးရကိုဆန္႕က်င္မႈအတြက္ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရသည့္ သူရဲေကာင္းမင္ဒဲလား လြတ္ေျမာက္လာသည္ကုိ ႀကိဳဆိုၾကဖုိ႕။          လြတ္ေျမာက္လ်င္ လြတ္ေျမာက္ခ်င္းပင္ မင္ဒဲလားသည္  လူျဖဴလူမည္းခြဲျခားထားသည့္ မူ၀ါဒမ်ားအဆံုးသတ္ေရးအတြက္ လူျဖဴသမၼတအက္ဖ္ဒဗလ်ဴဒီကလပ္ခ္ႏႇင့္ ညႇိႏိႈင္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ေထာင္တြင္းမႇ လြတ္ေျမာက္အၿပီး သံုးႏႇစ္အၾကာတြင္ေတာ့ ႏိုဗယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ဒီကလပ္ႏႇင့္ ပူးတြဲၿပီးရရႇိခဲ့သည္။ ၁၉၆၁ ခုႏႇစ္ကတည္းက ပိတ္ပင္ခံထားရေသာ အာဖရိကအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္(ေအအင္န္စီ)သည္ တရား၀င္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ ျပန္ျဖစ္လာအၿပီးတြင္ မင္ဒဲလားကို ဥကၠ႒အျဖစ္ ေရြးေကာက္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၉၄ တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲအျပတ္အသတ္အႏုိင္ရၿပီး ႏုိင္ငံ၏ ပထမဆံုးလူမည္းသမၼတ ျဖစ္လာသည္။         ''ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ဖို႕ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႕ အနစ္နာစေတးခံၿပီး သူတုိ႕ရဲ႕ဘ၀ေတြကိုပါ အဆံုး႐ံႈးခံခဲ့ၾကတဲ့ ဒီႏုိင္ငံတြင္းနဲ႕ ကမာၻတစ္၀န္းလံုးမႇာရႇိတဲ့ အမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီးသူရဲေကာင္းေတြ အားလံုးအတြက္ ဒီကေန႕ကို ရည္ညႊန္းပါတယ္''ဟု သူ၏ သမၼတက်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုပြဲမိန္႕ခြန္းတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။          သူ႕ကတိအတိုင္း သမၼတသက္တမ္းတစ္ႀကိမ္သာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။  သာတူညီမွ်တဲ့အခြင့္အေရးေတြနဲ႕အတူ လူသားအားလံုး အတူတကြစည္းခ်က္ညီစြာ အတူတကြေနထိုင္ရမဲ့ ဒီမိုကေရစီနည္းက်ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဆိုတဲ့စံကို ကြၽန္ေတာ္ျမတ္ႏုိးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္အသက္ရႇင္ေနေနတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟာ အဲဒီဟာဆိုရင္ အဲဒါတကယ္ျဖစ္လာတာ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လိုအပ္လာမယ္ဆုိရင္လည္း အဲဒီအတြက္ ကြၽန္ေတာ္ေသဖို႕ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္           ၁၉၆၄ ခုႏႇစ္က ပုန္ကန္မႈျဖင့္  တစ္သက္တစ္ကြၽန္းက်ခံရစဥ္ကတည္းက မင္ဒဲလားသည္ လူျဖဴလူမည္းခြဲျခားသည့္စနစ္ကုိ တုိက္ဖ်က္သူမ်ားအတြက္ အသက္ရႇင္ေနေသာ သေကၤတတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ဒီစနစ္အစပ်ဳိးကတည္းက ဆန္႕က်င္လာခဲ့သူ။          ''လူျဖဴလႊမ္းမုိးတာကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တုိက္ပြဲ၀င္ဆန္႕က်င္တယ္။ လူမည္းလႊမ္းမိုးတာကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တိုက္ပြဲ၀င္ ဆန္႕က်င္တယ္။ သာတူညီမွ်တဲ့ အခြင့္အေရးေတြနဲ႕အတူ လူသားအားလံုး အတူတကြစည္းခ်က္ညီစြာ အတူတကြေနထိုင္ရမဲ့ ဒီမိုကေရစီနည္းက်ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဆိုတဲ့စံကို ကြၽန္ေတာ္ျမတ္ႏုိးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္အသက္ရႇင္ေနေနတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟာ အဲဒီဟာဆိုရင္ အဲဒါတကယ္ျဖစ္လာတာ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လိုအပ္လာမယ္ဆုိရင္လည္း အဲဒီအတြက္ ကြၽန္ေတာ္ေသဖို႕ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္''         ဒီစကားေတြကို သူေထာင္ထဲမ၀င္ရမီ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ေလးမႇာ ေျပာခဲ့သည္။ ဒါသည္ပင္ သူ႕အိပ္မက္။         ႐ိုလီလာလာမင္ဒဲလားဆိုေသာ သူ႕အမည္အရင္းသည္ သူတုိ႕ဘာသာစကားအရေတာ့ အပင္၏အခက္ကိုခ်ဳိးျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ရၿပီး တစ္နည္းအားျဖင့္ ျပႆနာရႇာသူ(Troublemaker)ဟု အနက္ဖြင့္ႏုိင္သည္။ သို႕ေပမဲ့ သူ႕ဘ၀ႏႇင့္ သူ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားအရ သူသည္  Troublemaker မဟုတ္ဘဲ Peacemaker ျဖစ္သည္ကို ထင္ရႇားေစခဲ့ပါသည္။         သမ္ဘူေတာ္၀င္မ်ဳိးႏြယ္စုမႇ ေမြးဖြားလာခဲ့ေသာ္လည္း မင္ဒဲလားသည္ အ႐ိုက္အရာဆက္ခံရမည့္ မ်ဳိးႏြယ္လမ္းေၾကာင္းတြင္ ရႇိမေနခဲ့။ သို႕ေပမဲ့ သူ႕မိသားစုတြင္ သူသည္ ပထမဆံုးေက်ာင္းတက္ရသူ။ သူ႕ဆရာတစ္ေယာက္က သူ႕ကို ဘိုနာမည္ နယ္လ္ဆင္ဟု ေပးခဲ့သည္။ ေကာလိပ္တက္ခဲ့ေသာ္လည္း ပထမႏႇစ္တြင္ပင္ ေက်ာင္းမူ၀ါဒမ်ားကို ကန္႕ကြက္ေ၀ဖန္ၿပီး  ေက်ာင္းထြက္ခဲ့ရသည္။ မိ႐ိုးဖလာအရ မိဘမ်ားကစီစဥ္ေသာ မဂၤလာပြဲကို ေရႇာင္လႊဲလိုသည့္ မင္ဒဲလားသည္ ဂ်ဳိဟန္နာစဘတ္သုိ႕ ထြက္ေျပးခဲ့သည္။ ဂ်ဳိဟန္နာစဘတ္တြင္ပင္ ေကာလိပ္ပညာေရးဆံုးခန္း တိုင္ခဲ့သည္။         ၁၉၄၈ တြင္္ မင္ဒဲလား၏ ဘ၀မႇာ အေျပာင္းအလဲမ်ားစြာ ၾကံဳခဲ့ရသည္။ လူျဖဴလူမည္းခြဲျခားသည့္ မူ၀ါဒမ်ားကို အၾကမ္းမဖက္အႏုနည္းျဖင့္ ဆန္႕က်င္သည့္ မင္ဒဲလားႏႇင့္ သူ၏ေအအင္န္စီမႇ ရဲေဘာ္မ်ားအ႐ိုက္ခံရ၊ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။ ေအအင္န္စီကို ၁၉၆၁ ခုႏႇစ္တြင္ တရား၀င္ပိတ္ပင္ခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ေတာ့ သူတုိ႕ေတြ ယံုၾကည္လာသည္က အၾကမ္းမဖက္အႏုနည္းႏႇင့္ ဆန္႕က်င္ေရးသည္ အလုပ္မျဖစ္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။         ေျမေအာက္လႈပ္ရႇားမႈမ်ားႏႇင့္ အတူေအအင္န္စီ၏ ေျမေအာက္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီး တစ္ႏႇစ္ေက်ာ္အၾကာတြင္ အဖမ္းခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပစ္ဒဏ္က တစ္သက္တစ္ကြၽန္း။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆန္႕က်င္မႈအားလံုး အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံေရးတုိက္ပြဲကို အၾကမ္းနည္းျဖင့္ တုိက္ရမည့္လမ္းသို႕ တြန္းပို႕ရာေရာက္ေစခဲ့ၿပီး အျခားေရြးခ်ယ္စရာမရႇိေစခဲ့ဟု မင္ဒဲလားက ႐ံုးတြင္ ထြက္ဆိုခဲ့သည္။ သေဘာထားတင္းမာသည့္ သမၼတအာဒဗလ်ဴဘိုသာဆင္းၿပီး ဒီကလပ္ခ္သမၼတျဖစ္လာခ်ိန္တြင္မႇ သူျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈ ေခတ္လြန္ေတာင္အာဖရိကကို ေလးႏႇစ္မွ်သာ သူဦးေဆာင္ခဲ့သည္။  တာ၀န္မႇအနားယူအၿပီးတြင္လည္း သူသည္ ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္း၊ လူ႕အခြင့္အေရးအေၾကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေၾကာင္း ကမာၻႀကီး၏ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ တရားမွ်တမႈရႇိရမည္ဆိုေသာ အသိအျမင္ကို ေခါင္းမာစြာ ဆုပ္ကိုင္ျခင္း(a stubborn sense of fairness)ဆိုသည္မႇာ ဖခင္ထံမႇ အေမြဆက္ခံခဲ့ေသာ ၀ိေသသနလကၡဏာျဖစ္သည္ဟု မင္ဒဲလားက ဆုိခဲ့ဖူးသည္။ ဤသည္ပင္ ေအာင္ျမင္မႈရဖုိ႕ အဓိကက်သည့္ အခ်က္ဟု ဆိုခဲ့သည္။         မင္ဒဲလားကို လူျဖဴလူမည္းခြဲျခားမႈတုိက္ဖ်က္ႏုိင္ခဲ့သည္ တစ္ေယာက္အျဖစ္သာ ကမာၻႀကီးက အမႇတ္ရသည္ေတာ့မဟုတ္။ ေတာင္အာဖရိကလူျဖဴတုိင္းကို ရန္သူတစ္ဖြယ္ျမင္ခဲ့သူမဟုတ္ဘဲ ရႇည္လ်ားေသာ တစ္ခါတစ္ရံခါးသီးဖြယ္ေကာင္းေသာ အေျခအေနတုိ႕မႇ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးကို အေကာင္းဆံုးေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းအတြက္ပါ အမႇတ္ရေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။         သူ႕မိန္႕ခြန္းတုိင္းတြင္ ဒီအသိသညာက ပါ၀င္ခဲ့သည္ခ်ည္း ျဖစ္သည္။ ဖိႏႇိပ္သူ လူျဖဴတုိ႕၏ အားကစားဟု ေတာင္အာဖရိက လူမည္းတုိ႕ ယူဆၾကေသာ ႏိုင္ငံ့လက္ေရြးစင္ရပ္ဂ္ဘီအသင္းကို အားေပးဖို႕ လူမည္းတုိ႕ကို သူတုိက္တြန္းခဲ့သည္။ ၁၉၉၅ ကမာၻ႕ဖလားရပ္ဂ္ဘီပြဲတြင္ ေတာင္အာဖရိကဗုိလ္စြဲခဲ့သည့္အခါတြင္ေတာ့ (လူျဖဴျဖစ္သည့္) အသင္းေခါင္းေဆာင္ဖရန္ဆြာပီရန္နားကို ဆုဖလားခ်ီးျမႇင့္သူက သူကိုယ္တုိင္ ျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္က သမၼတႀကီး၏ ကိုယ္ေပၚမႇာ၀တ္ဆင္ထားသည့္က ပီရန္နား၏ အက်ႌႏႇင့္ ပံုစံတူရပ္ဂ္ဘီအက်ႌ။ (မင္ဒဲလားႏႇင့္ ေတာင္အာဖရိကရပ္ဂ္ဘီအသင္းအေၾကာင္း ႐ိုက္ထားသည့္  Invictus  ႐ုပ္ရႇင္ကားသည္ ဒီျဖစ္စဥ္ကို ဇာတ္လမ္းဆင္ထားျခင္း ျဖစ္သည္)          ကမာၻ႕ဖလားေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲကို အာဖရိကတုိက္၏ ပထမဆံုးအျဖစ္ ေတာင္အာဖရိကမႇ က်င္းပႏုိင္ေရး ရည္မႇန္းခ်က္ အထေျမာက္လာခဲ့ျခင္းသည္လည္း မင္ဒဲလား၏ ေက်းဇူးမကင္း။          အခုအခ်ိန္တြင္ အသက္ ၉၁ ႏႇစ္အရြယ္ရႇိၿပီျဖစ္သည့္ မင္ဒဲလားတစ္ေယာက္ သူ႕မိသားစုႏႇင့္အတူ ဘ၀၏ဆည္းဆာအခ်ိန္ကို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ျဖတ္သန္းေနသည္။ သူသည္ သူ႕ျပည္သူတုိ႕၏ သူရဲေကာင္း၊ ကမာၻသားတုိ႕၏ အသက္ရႇင္ေနဆဲ သူရဲေကာင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၏ မီး႐ႇဴးတန္ေဆာင္အျဖစ္ မႇတ္ယူခံထားရသည္။          သို႕ေပမဲ့ ဒီမိုကေရစီ ၁၅ ႏႇစ္သား ေတာင္အာဖရိကကေတာ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ အလုပ္လက္မဲ့ျပႆနာ၊ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားကို ရင္ဆုိင္ေနရဆဲ။ လုပ္စရာေတြက အမ်ားႀကီးက်န္ရစ္ေနဆဲ။ ျပည္သူတုိ႕၏ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္မႈတုိ႕က အကန္႕အသတ္ရႇိေနဆဲ။          တကယ္တမ္းတြင္ေတာ့ ဒီျပႆနာေတြအေပၚ ႐ိုဟီလာလာနယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား (သူတုိ႕ေတာင္အာဖရိကသားေတြအေခၚ မာဒီဘာ(မ်ဳိး႐ိုးအမည္)ေလာက္ နားလည္ၾကလိမ့္မည္မထင္။ ဒါေတြကို ၁၉၉၄ ခုႏႇစ္က ထုတ္ခဲ့ေသာ သူ႕ကိုယ္တုိင္ေရးအတၴဳပၸတၲိ  ''လြတ္ေျမာက္ေရးသို႕ ခရီးရႇည္ခ်ီတက္ပြဲ''(Long Walk to Freedom)တြင္ သူရႇင္းရႇင္းလင္းလင္း ေျပာခဲ့ဖူးသည္။         ''လြတ္ေျမာက္မႈဆီေရာက္ဖုိ႕ ကြၽန္ေတာ္ခရီးရႇည္ႀကီး ခ်ီတက္ခဲ့ရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္စိတ္ပ်က္အားေလ်ာ့မသြားခဲ့ဖူးလုိ႕လည္း ကြၽန္ေတာ္ယံုၾကည္တယ္။ လမ္းတစ္ေလ်ာက္မႇာ ကြၽန္ေတာ္အမႇားေတြ လုပ္ခဲ့မိတာလည္း ရႇိခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ မဟာေတာင္ကုန္းတစ္ခုကို ျဖတ္ေက်ာ္ႏုိင္ခဲ့အၿပီးမႇာ လ်ဳိ႕၀ႇက္ခ်က္တစ္ခုကုိ ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ တစ္ခုတည္းေသာ အဲဒီေတြ႕ရႇိခဲ့မႈက ေနာက္ထပ္ျဖတ္သန္းေက်ာ္ျဖတ္ရမဲ့ ေတာင္ကုန္းေတြအမ်ားႀကီး ရႇိေသးတယ္ဆုိတာပါပဲ''ဟု ။         လြန္ခဲ့ေသာ ႏႇစ္ ႏႇစ္ဆယ္ကေတာ့ မင္ဒဲလားအတြက္လည္း လြတ္ေျမာက္မႈဟူသည္မရႇိခဲ့။ ေတာင္အာဖရိကသားလူမည္းမ်ားအတြက္လည္း ထုိ႕အတူ။         ဒီကေန႕အခါမႇာေတာ့ မင္ဒဲလားေျပာသလုိ ျဖတ္ေက်ာ္စရာေတာင္ကုန္းေတြ အမ်ားႀကီးရႇိေနေသးေသာ္လည္း လူမည္းေတာင္အာဖရိကသားေတြအတြက္ လြတ္ေျမာက္မႈဟူသည္ သူစိမ္းတစ္ေယာက္မဟုတ္ေတာ့။ Ref : CNN, AFP Written by ေဇ၀င္းေနာင္